System wymiaru sprawiedliwości w Niderlandach
Dodane dnia 20.06.2013
W dniu 19 czerwca 2013 roku Biuro Krajowego Sprawozdawcy do Spraw Handlu Ludźmi i Przemocy Seksualnej wobec Dzieci w Niderlandach opublikowało raport na temat postępowań sądowych dotyczących handlu ludźmi w okresie od 2009 do 2012 roku. W raporcie została zawarta analiza 400 orzeczeń zapadłych w sprawach o handel ludźmi w różnych formach wykorzystania (w szczególności komercyjnego wykorzystania seksualnego).
Z przedmiotowego raportu wynika, iż konicznym jest podejmowanie systematycznych działań polegających na specjalizowaniu i szkoleniu osób zajmujących się zawodowo wymiarem sprawiedliwości w celu należytego prowadzenia postępowań karnych w sprawach o handel ludźmi, uwzględniając przede wszystkim wagę tego przestępstwa, przy zachowaniu jednolitości w zakresie orzecznictwa. Należy bowiem wskazać, że orzecznictwo w tego rodzaju sprawach jest znacznie zróżnicowanie na terenie kraju. Różnice wynikają nie tylko z wymiaru kary, ale także z systemu zadośćuczynienia ofiarom przestępstw.
W przedstawionej analizie, wskazano przykładowo, że podczas gdy Sąd Okręgowy w Assen skazał sprawcę rekrutującego dwie kobiety z Polski do pracy w prostytucji w Niderlandach pomiędzy 2000 a 2002 rokiem na karę 15 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności, to Sąd Okręgowy w Groningen nie orzekł żadnej kary w sprawie dotyczącej młodej kobiety pochodzenia węgierskiego, która pracując na ulicach w Niemczech została zwerbowana przez podejrzanego do pracy w prostytucji w Groningn w lutym 2010 roku.
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że w tym samym dniu (19 czerwca 2013 roku) został również opublikowany raport Departamentu Stanu USA na temat problematyki handlu ludźmi na świecie. (‘Trafficking in Persons Report 2013’ – TIP). Z raportu TIP wynika, że zgodnie ze stanem na 2012 rok Polska znajduje się w grupie 7 państw (obok Niderlandów, Węgier, Nigerii, Rumunii, Bułgarii i Sierra Leone), z których pochodzi największa liczba osób zidentyfikowanych w Niderlandach jako ofiary handlu ludźmi zmuszane do wykonywania prostytucji. Ponadto, Polska została wskazana jako jeden z głównych krajów pochodzenia męskich ofiar handlu ludźmi, zmuszanych głównie do prostytucji i różnych form pracy przymusowej, obejmujących m.in. pracę chłopców i mężczyzn w sektorze rolniczym, spożywczym, morskim, usługowym, ogrodniczym, budowlanym, a także uczestniczenie w handlu narkotykami.
Zgodnie z art. 273 Kodeksu karnego Niderlandów, handel ludźmi stanowi przestępstwo zagrożone – w zależności od formy popełnienia czynu i innych okoliczności – karą pozbawienia wolności do lat 8, 12, 15 albo 18 oraz grzywną w V kategorii (tj. nie przekraczającą 67.000 euro). Z uwagi na fakt, że orzecznictwo sądów powszechnych w sprawach o handel ludźmi na podstawie ww. przepisu prawa było znacznie zróżnicowane na terenie kraju, w październiku 2012 roku Biuro Administracyjne Sądów ogłosiło wyznaczenie sędziów specjalizujących się w prowadzeniu postępowań w tym zakresie. Co więcej, w styczniu 2013 roku wspomniane biuro wyznaczyło cztery sądy holenderskie jako specjalizujące się w kompleksowych sprawach o handel ludźmi.
W tym miejscu warto nadmienić, że rząd holenderski podejmował w ostatnich latach systematyczne starania w celu skutecznego egzekwowania prawa w sprawach związanych z wykorzystaniem do pracy przymusowej w ww. sektorach gospodarki. W 2012 roku sąd w mieście Zwolle skazał dwie osoby zarządzające agencją pracy tymczasowej na kary pozbawienia wolności w wymiarze 4 i 8 lat w sprawie, w której pokrzywdzonymi byli pracownicy pochodzenia polskiego. Sąd uznał sprawców winnych zmuszania i wykorzystania 1 mężczyzny i 6 kobiet do pracy w przemyśle przetwórstwa mięsnego. Dodatkowo, jeden ze sprawców został skazany za zgwałcenie 3 pracownic. Sąd wskazał także, iż warunki pracy, mieszkania i transportu ofiar w tej sprawie były zupełnie zależne od sprawców.
Źródła:
- Strona internetowa Krajowego Sprawozdawcy do Spraw Handlu Ludźmi i Przemocy Seksualnej wobec Dzieci w Holandii (ang. National Rapporteur on Trafficking in Human Beings and Sexual Violence against Children)
http://www.dutchrapporteur.nl/about/news/archief/human-trafficking-in-the-netherlands-specialised-judges-on-human-trafficking-cases.aspx?cp=64&cs=16855; - Raport Departamentu Stanu USA (TIP) w części dotyczącej handlu ludźmi w Holandii http://www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/2013/